Z życia szkoły

Hania Sidorkiewicz z klasy IVa zachęca do sięgnięcia po książkę Milana Kundery “Nieznośna lekkość bytu”.

"Ale Świat był tak paskudny, że nikomu nie chciało się zmartwychwstać."

 Przypadki determinują losy człowieka. To one decydują o ludzkiej przyszłości. Przekonali się o tym Tomasz i Teresa, których ścieżki połączył incydent i nieplanowane spotkanie. Perypetie ich związku splątane są z historiami innych postaci, mniej lub bardziej z nimi związanymi.

“Nieznośna lekkość bytu” Milana Kundery powstała w czasach komunistycznej Czechosłowacji (1984 r.) i mimo wielu opisów oddziaływania totalitarnego aparatu władzy na system wartości człowieka, na to, w co wierzy, czego się boi, znaczenie książki po wielu latach zachowuje swoją uniwersalność, aktualność przemyśleń o człowieku i jego odgrywanej roli w życiu społeczeństwa, a także w życiu pojedynczych osób.

W czasie lektury czytelnik zagłębia się w szczegółową psychoanalizę postaci utworu, których losy przeplatając się, tworzą niezwykłą (niezwykle brutalną) historię życia jednostek w państwie komunistycznym. Na światło dzienne wystawiono wszelkie sekrety bohaterów, nawet te najbardziej wstydliwe i osobiste, ich nadzieje i koszmary, ich sposób spoglądania na rzeczywistość. Mały słownik słów powstały na potrzeby przenikliwej analizy relacji postaci pozwala odbiorcy w pełni dostrzec różnice pomiędzy rozumieniem świata przez mieszkankę autorytarnego państwa, zniszczonego dogłębnie przez wojnę, a przez obywatela Francji. Ten sam plac ziemi, ten sam budynek, czy ta sama zdrada mają inną wartość dla poszczególnych postaci, zupełnie inaczej oddziałują na nich emocjonalnie, a ich wpływ na jednostkę skutkuje w zupełnie przeciwnych sobie dalszych postępowaniach. Bohaterowie książki są wiarygodni, ludzcy, a co za tym idzie, nieidealni - pełni emocji, sprzeczności, prezentują przydzielone do nich przez autora autorytety.

Oprócz różnego widzenia wartości tych bardziej ludzkich, zwyczajnych, takich jak miłość czy tęsknota, Milan Kundera porusza również tematy wojenne - m.in. wizję wojny z perspektywy jednostki, marnego człowieka. Mimo tego że w samych opisach autor posługuje się lekkim i przyjemnym do czytania stylem literackim, owe opisy przepełnione są licznymi, głębokimi przemyśleniami o charakterze intelektualnym, a także filozoficznym, które wplecione w powszednie historie postaci, rozbudowane są o dodatkowe komentarze autora. Wydarzenia z życia codziennego bohaterów, te bardziej lub mniej zwyczajne, stają się dla Kundery podłożem, ilustracją do zadania jakiegoś pytania, na które z czasem stara się odpowiedzieć albo przynajmniej nasunąć trop jednej z wielu możliwych odpowiedzi.

Charakterystyczną cechą tej książki są również powiedzenia, określenia, które pojawiają się na samym początku utworu, a które stają się tłem dla wydarzeń ciągnących się przez całe dzieło. Milan Kundera wracając co chwilę do tych myśli, uzupełnia swoją wcześniejszą interpretację o nowe doświadczenia bohaterów, podejmując tym samym polemikę z sobą samym.

“Nieznośna lekkość bytu” jest książką niezwykle wartościową. Porusza wiele wątków historycznych, filozoficznych i egzystencjalnych, przy tym wszystkim tragedia miesza się z groteską, a barwnie toksyczne relacje pozwalają czytelnikowi zanurzyć się w brutalności, przypadkowości i absurdzie ludzkiego bytu, którego wszystkie decyzje i przeżycia kontroluje totalitarny ustrój państwa.

Lektura na każdym kroku skłania do refleksji na wiele tematów, a lekkość pióra Milana Kundery oraz niezwykle dobrze poprowadzona narracja nie pozwalają się od niej oderwać. Styl pisarski autora oraz poruszane przez niego wątki potęgują moją chęć sięgnięcia po inne książki tego twórcy, by móc jeszcze raz zachwycić się opowiedzianą przez Kunderę nową historią.

 Jeśli zdecydujecie się przeczytać polecaną powieść, zapraszamy do szkolnej biblioteki.